NÂNG CAO CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG BỆNH DẠI

Theo tổng hợp của Cục Thú y, từ đầu năm đến nay trên địa bàn cả nước đã xảy ra 17 ổ bệnh Dại trên động vật tại 12 tỉnh, thành phố; đặc biệt từ ngày 01/01 đến ngày 20/02/2024 đã có 18 ca tử vong trên người do bệnh Dại ở 14 tỉnh, thành phố; số người bị động vật cắn phải điều trị dự phòng bệnh Dại đã lên tới gần 70.000 người.

 Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, năm 2023 phát hiện 15 con chó mắc bệnh Dại và có 01 người tử vong do bệnh Dại; từ ngày 01/01/2024 đến nay, trên địa bàn tỉnh tuy chưa xảy ra bệnh Dại, nhưng đã có 376 người bị động vật cắn, cào phải điều trị dự phòng bệnh Dại (tăng 80% so với cùng kỳ năm 2023). Nhận định trong thời gian tới nguy cơ dịch bệnh Dại phát sinh là rất cao, nguyên nhân do: Vi rút Dại còn lưu hành trên động vật; Công tác quản lý đàn chó, mèo nuôi còn hạn chế (chưa thống kê chính xác số lượng đàn chó, mèo; chó thả rông còn phổ biến; tỷ lệ tiêm phòng vắc xin Dại cho đàn chó năm 2023 chỉ đạt trên 70% tổng đàn và không đồng đều giữa các vùng; Nhận thức của một bộ phận người dân về mức độ nguy hiểm và các quy định về phòng, chống bệnh Dại còn hạn chế, đặc biệt là việc quản lý đàn chó nuôi và tiêm phòng vắc xin Dại cho chó theo quy định.

Hiện nay công tác tiêm phòng vắc xin Dại cho đàn chó nuôi trên địa bàn tỉnh được triển khai. Trong thời gian giao mùa nguy cơ phát sinh bệnh dại là rất cao người dân cần chủ động trong công tác phòng, chống dịch để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Chi cục Chăn nuôi và Thú y Lào Cai hướng dẫn người dân các biện pháp phòng chống về bệnh Dại:

1. Triệu chứng của bệnh

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính. Vi rút dại có trong một số súc vật máu nóng như chó, mèo, có thể dễ dàng lây lan sang người chỉ đơn giản bằng những cử chỉ như vui chơi với chó mèo hoặc vô tình bị chó cắn, mèo cào cũng có nguy cơ bị vi rút gây bệnh dại xâm nhập vào cơ thể con người.

Động vật sau khi nhiễm vi rút dại có thời gian ủ bệnh khác nhau tuỳ thuộc loài và vị trí vết cắn. Vi rút xâm nhập vào cơ thể được nhân lên nhanh chóng và hướng tới hệ thần kinh. Vi rút dại phá huỷ mô thần kinh, gây nên những kích động điên dại và kết thúc bằng cái chết.

Thời gian ủ bệnh ở động vật có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng hoặc cũng có thể lâu hơn, nhưng trước 10 ngày phát bệnh, vi rút có thể gây nhiễm cho người và động vật khác. Nghĩa là trước thời gian phát bệnh khoảng 10 ngày thì trong nước rãi của động vật đã có mầm bệnh. Vi rút dại có nhiều trong nước bọt của chó, mèo và động vật mắc bệnh, kể cả khi con vật chưa có dấu hiệu lâm sàng. Có đến 90% nguồn mang mầm bệnh là trên chó, mèo nuôi và động vật hoang dã như chó sói, chó rừng. Ngoài ra, còn một số động vật khác cũng mang nguồn mầm bệnh là chồn, cầy, cáo và một số loài động vật có vú khác như gấu trúc, các loài dơi hút máu, dơi ăn sâu bọ.

Bệnh Dại là bệnh rất nguy hiểm đối với con người, bệnh có thể gây tử vong 100% nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh dại, có hai thể là: dại điên cuồng và dại câm.

Khi chó bị mắc vi rút dại có dấu hiệu khác thường như: Sợ ánh sáng, trốn vào góc tối, kín đáo, đến gần chủ miễn cưỡng hoặc trái lại, tỏ ra vồn vã thái quá, thỉnh thoảng sủa vu vơ, tru lên từng hồi; hoặc bồn chồn, nhảy lên đớp không khí.

Ở thể điên cuồng, các phản xạ vận động bị kích thích mạnh, cắn sủa người lạ dữ dội, quá vồ vập khi chủ gọi, chỉ cần có tiếng động nhẹ cũng nhảy lên sủa từng hồi dài. Quan sát hàng ngày, bà con thấy chó bỏ ăn, nuốt khó, sốt, dãn đồng tử, con vật có biểu hiện khát nước, muốn uống nhưng không nuốt được; chó bắt đầu chảy nước dãi, sùi bọt mép, tỏ vẻ bồn chồn, cảnh giác, sợ sệt, cắn vu vơ, hay giật mình, đi lại không có chủ định, trở nên dữ tợn, điên cuồng. Con vật bỏ nhà ra đi và thường không trở về; trên đường đi, gặp vật gì lạ nó cũng cắn gặm, ăn bừa bãi, tấn công chó khác, kể cả người.

Ở thể dại câm hay con gọi là thể dại âm thầm là chó chỉ có biểu hiện buồn rầu. Con vật có thể bị bại liệt ở một phần cơ thể, nước dãi chảy lòng thòng, con vật không cắn, sủa được, chỉ gầm gừ trong họng.

Đối với mèo thì ít bị mắc dại hơn chó. Tuy nhiên, khi mắc bệnh vẫn có những biểu hiện giống như trên chó như hay núp mình vào chỗ vắng hoặc hay kêu, bồn chồn như khi động dục; khi người chạm vào thì nó cắn mạnh và hăng, tạo vết thương sâu.

Ảnh: Chó mắc bệnh Dại

2. Cách phòng, chống dịch

Để phòng bệnh hiệu quả thì cách tốt nhất là chủ động tiêm phòng và thực hiện tiêm đúng định kỳ. Thời gian tiêm phòng là tháng 3 – 4 hàng năm. Ngoài ra, hàng tháng tiêm phòng bổ sung cho đàn chó, mèo mới phát sinh hoặc chó, mèo đã hết thời gian còn miễn dịch bảo hộ.

Tiêm phòng cho đàn chó nuôi của gia đình để phòng, chống bệnh dại

Ngoài việc tiêm phòng thì mỗi hộ gia đình cần phải thực hiện nuôi nhốt, xích chó, đeo rọ mõm hoặc nuôi chó trong chuồng.

Chống dịch: Khi có chó nghi dại thì yêu cầu bắt buộc là bà con cần báo cho chính quyền địa phương và cơ quan thú y quản lý theo dõi. Việc làm này sẽ giúp hạn chế đến mức thấp nhất số người bị chó nghi dại cắn cũng như theo dõi đàn chó của địa phương.

3. Cách xử lý cho người khi bị súc vật cắn:

– Rửa vết thương dưới vòi nước chảy, càng sớm càng tốt để loại bỏ vi rút khỏi vết thương

+ Xối rửa kỹ tất cả các vết cắn/cào trong 15 phút với nước và xà phòng, hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 400-700 hoặc cồn i ốt để làm giảm thiểu lượng vi rút tại vết cắn.

+ Có thể sử dụng các chất khử trùng thông thường như rượu, cồn, xà phòng các loại, dầu gội, dầu tắm để rửa vết thương ngay sau khi bị cắn.

– Tiêm phòng uốn ván, chống nhiễm trùng bằng kháng sinh trong trường hợp cần thiết.

* Theo Nghị định số 90/2017/NĐ-CP, Nghị định số 04/2020/NĐ-CP của Chính phủ:

Chủ vật nuôi phải chịu mọi chi phí khi có chó thả rông bị bắt giữ, kể cả chi phí cho việc nuôi dưỡng và xử lý chó. Trường hợp chó, mèo cắn, cào người hoặc có chó, mèo mắc bệnh Dại, nghi mắc bệnh Dại cắn, cào người khác (Trừ các trường hợp mua Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ nuôi chó) phải bồi thường theo quy định của Pháp luật.

– Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

+ Không tiêm phòng vắc xin phòng bệnh Dại cho động vật bắt buộc phải tiêm phòng;

+ Không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng./.

Phan Thị Hảo – Chi cục Chăn nuôi và Thú y